Slakken in je moestuin biologisch bestrijden en voorkomen
Iedereen met een siertuin of een moestuin heeft er last van, of gaat er last van krijgen: slakken. Het voorjaar wordt alsmaar natter en het vriest niet veel meer. Dat in combinatie met een bodemleven dat onder druk staat, zorgt ervoor dat er enorm veel naaktslakken in Nederland en België voorkomen. Wist je dat een enkele slak tot wel driehonderd eitjes legt? Slakken knabbelen graag aan de planten in je moestuin, waardoor je jonge planten het loodje leggen en je straks niks kunt oogsten.
Dus je vraagt je natuurlijk af: wat te doen tegen slakken? In dit artikel lees je de verschillende manieren om op natuurlijke wijze slakken te bestrijden, en welke ecologische methode het effectiefste is. Je leest over de zin en onzin van slakken bestrijden met koffiedik, een bierval, azijn, zout, cacaodoppen, schapenwol en kopertape rond je moestuinbak, en het biologisch bestrijden van slakken met aaltjes.
Lees lekker verder of ga direct naar:
De zin en onzin van slakken bestrijden met huis-, tuin- en keukenmiddeltjes
Zo kom je van de naaktslakken in de tuin af: slakken biologisch bestrijden
Slakken voorkomen: dit kan je preventief tegen slakken in de tuin doen
Ik werk al jaren met veel plezier in de tuin en de moestuin. Sinds kort geef ik ook moestuinlessen aan kinderen. Daarom deel ik op deze website naast tips voor het verzorgen van kamerplanten ook relevante (moes)tuinkennis. Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met de experts van Biogroei. Ze zijn net als ik voorstander van het verminderen van gif bij het bestrijden van ongedierte in de tuin.
Biologisch slakken bestrijden met levende aaltjes gemengd met water
Wat voor slakken zijn er in de tuin?
Slakken met huisjes, slakken zonder huisjes, bruine huisjes, witte huisjes of huisjes met streepjes. Er zijn nogal wat verschillende slakken te vinden, maar ze zijn niet allemaal even schadelijk. Ik zeg het maar meteen: de echte pestkop is de naaktslak. Overdag zie je ze niet of nauwelijks en schuilen ze in holletjes onder de grond, maar bij zonsondergang komen ze tevoorschijn. Ze kruipen over je planten heen en eten allerlei malse blaadjes op. Vooral in de moestuin en in moestuinbakken kunnen naaktslakken een ravage aanrichten. De plantjes die we uitplanten zijn nog jong en kwetsbaar en in een enkele nacht kan een groot deel van je aanplant verdwijnen.
Zijn alle slakken dan slecht? Nee hoor! De meeste huisjesslakken eten weinig tot geen zacht plantenmateriaal, maar micro-organismen die op het blad leven, schimmels of rottend materiaal. Ze zijn dus echte opruimers. Alleen de Segrijnslak houdt wél van jonge plantjes en kan net als de naaktslak veel schade aanrichten.
Er is trouwens een naaktslak die wel een aanwinst in de tuin is: de tijgerslak, een naaktslak met tijgerprint, die eet ook graag andere slakken en hun eitjes. Dit is dus jouw grote vriend, er is dus toch nog een naaktslak om te koesteren.
Een 'gezellig' groepje slakken in de moestuin
Waarom zijn er nu zoveel meer slakken dan vroeger?
Misschien word je momenteel overspoeld door slakken, terwijl je er eerst amper of geen last van had. Er zijn de laatste jaren echt meer slakken. Dat komt onder andere door een lagere bodemdiversiteit. In de bodem van je tuin zit een enorme diversiteit aan bacteriën, schimmels, mijten, aaltjes, noem maar op. En al die diversiteit knibbelt ook aan (de eitjes van) slakken, waardoor de populatie beperkt blijft. Er zijn ook steeds minder vijanden van de slakken boven de grond actief. Denk aan egels, vogels en eenden die het ook steeds lastiger hebben.
Aan het eind van de lente en het begin van de zomer is de slakkendruk meestal op zijn hoogst: de slakken die hebben overwinterd, hebben in de vroege lente eitjes gelegd en deze komen dan uit. Daardoor kruipen er dan veel kleine slakjes rond. Die kleine slakjes worden hetzelfde jaar nog volwassen en leggen nóg meer eitjes, zo ontstaan er meerdere generaties slakken per jaar.
Het bewijs dat een koperen netje niets tegen naaktslakken doet.
De zin en onzin van slakken bestrijden met huis-, tuin- en keukenmiddeltjes
Er zijn veel verschillende methodes op de markt om slakken te bestrijden. Van heel natuurlijke methodes tot het inzetten van gif. Dat laatste moeten we zoveel mogelijk vermijden. Gif in tuinen is schade voor niet alleen de slak, maar ook voor dieren die slakken eten. Zo geef je de natuur niet de kans om het probleem zelf (deels) op te lossen: de natuurlijke vijanden van de slak verdwijnen nog meer uit de leefomgeving.
Er zijn ook allerlei huis-, tuin-, en keukenmiddeltjes om slakken te bestrijden. Van koffiedik, tot eierschalen en kopertape rondom je moestuinbak. Veel van deze middelen werken niet of maar even om de slakken op afstand te houden. Middeltjes als koffie, eierschalen, cacaodoppen en scherp zand zouden werken omdat de onderkant van de slak kwetsbaar is en de ondergrond dan te scherp om overheen te kruipen. Het kost een slak ook wel meer vocht om over deze ondergronden te komen, maar vaak is dat toch geen probleem. Vooral niet als het heeft geregend, dan glibbert die slak er op zijn gemakkie overheen.
Zout strooien is echt een heel schadelijke manier om slakken te bestrijden. Ze sterven een bijzonder pijnlijke dood. En het zout is ook nog eens slecht voor je bodem, waar je juist je gezonde planten in wilt kweken. Kopertape of koperen netjes, zoals op de foto, werken dan weer alleen tegen huisjesslakken: naaktslakken kruipen hier vaak zonder problemen overheen. Slakken bestrijden met azijn is ronduit idioot: dit doet schade aan de slak, maar ook aan je tuin. Je planten kunnen niet tegen azijn en de bodem raakt erdoor verzuurd. Als je ook maar een beetje om je tuin geeft, doe je dit niet.
Slakkenvallen met bier werken wel effectief, maar dan weer zo effectief dat je ook de slakken uit de buurtuinen aan trekt. Ze hebben een geweldig reukvermogen en zullen het geen probleem vinden om een eind te wandelen voor wat lekkers. En onderweg eten ze ook gewoon dat sappige plantje op. Hetzelfde geldt voor ecologische slakkenkorrels: ze werken wel, maar lokken ook de slakken van je buren naar jouw tuin.
Een dikke laag schapenwol rondom jonge plantjes schijnt nog wel een flinke tijd te werken tegen slakken. Daarnaast werkt schapenwol als een mulchlaag en zorgt het ervoor dat de grond langer vochtig blijft en beter beschermd is. Let wel op dat er voldoende ruimte tussen je planten en de wol is, zodat je straks niet woldraadjes tussen je groente uit zit te pulken.
Kortom: veel huismiddeltjes tegen slakken zijn meer onzinnig dan zinnig en sommige zijn zelfs ronduit schadelijk. Gelukkig zijn er wel effectieve biologische oplossingen die je gemakkelijk thuis kunt toepassen.
Het No-Slug aaltjes pakket tegen naaktslakken
Zo kom je van de naaktslakken in de tuin af: slakken biologisch bestrijden
Genoeg over wat je niet moet doen om slakken te bestrijden: hoe kom je er dan wel vanaf?! Waar kunnen slakken niet tegen? Het bestrijden van slakken met natuurlijke vijanden, in combinatie met het beschermen van jonge plantjes, is wél effectief. Veel van de natuurlijke vijanden kun je niet op aanvraag inzetten, maar je kunt je tuin wel zo aantrekkelijk mogelijk maken voor vogels, egels en kikkers die allemaal slakken eten. En daarnaast is er een natuurlijke vijand die je wél makkelijk kunt toepassen: aaltjes. De Aaltjes tegen naaktslakken van Biogroei zijn online te koop als No-Slug en bevat een duidelijke gebruiksaanwijzing. Aaltjes zijn microscopisch kleine wormpjes die je per post krijgt thuisgestuurd. Verdun de aaltjes-pastei binnen een paar dagen na ontvangst met water en verspreid het mengsel vervolgens met een gieter over de grond in jouw moestuin. De aaltjes infecteren de slakken met een schadelijke bacterie, waarna de slak overlijdt. De aaltjes komen van nature voor in de Nederlandse bodem en zijn prima om aan je bodem toe te voegen. Zodra er geen slak meer te infecteren is, sterven de aaltjes vanzelf.
Je kunt aaltjes zowel in de tuin, de moestuin, als in moestuinbakken toepassen. Gebruik je een dikke mulchlaag? Haal die dan eerst even weg, zodat de aaltjes goed in de grond terecht komen. Na het toepassen, kun je de mulchlaag weer opnieuw op de grond leggen. Zorg ervoor dat de aarde licht vochtig blijft de eerste twee weken nadat je de aaltjes hebt toegepast, zo blijven ze voor je werken.
Het einde van de lente en het begin van de zomer is de ideale tijd van het jaar om actie tegen slakken in je tuin te ondernemen. Op dat moment komen de eitjes uit die de slakken die de winter hebben overleefd in het vroege voorjaar leggen.
Dit is het beste middel tegen slakken als je slakken biologisch wilt bestrijden is een combinatie van deze methodes:
Bestrijd de slakken op natuurlijke wijze met deze aaltjes tegen slakken. Verdun de aaltjes-pastei met water en verspreid het mengsel vervolgens met een gieter over de grond.
Zorg ervoor dat je tuin zo aantrekkelijk mogelijk wordt voor egels, vogels, kikkers, padden en eenden (die eten graag slakken).
Ga op slakkenjacht: raap regelmatig slakken in je tuin en zet ze ver buiten je tuin weer uit. Dit doe je in de avond als het net donker wordt.
Geef ‘s ochtend water, als je al water geeft. Doe je dit ‘s avonds, dan geef je de slakken heel veel vochtige oppervlaktes om lekker overheen te glibberen.
Geef de jonge aanplant eventueel extra bescherming met deze anti slakkenringen van BioGroei.
De pastei waar de aaltjes tegen naaktslakken in zitten
Slakken voorkomen: dit kan je preventief tegen slakken in de tuin doen
De droom van alle tuinders is waarschijnlijk om van slakken af te komen, of in ieder geval de populatie zo te beperken dat je planten het prima aan kunnen. Maar helaas, een tuin helemaal slakkenvrij krijgen is nagenoeg onmogelijk. Het gaat er vooral om dat je de plaag in toom houdt, zodat de schade beperkt blijft. Je kunt wel een aantal stappen ondernemen om een plaag in de toekomst beperkt te houden.
Maak je tuin minder aantrekkelijk voor slakken. Er zijn geen planten tegen slakken, maar je kunt wel planten kiezen die de slakken niet lekker vinden. In de moestuin zijn dit veel sterk ruikende planten, zoals: knoflook, munt, venkel, tijm, goudsbloemen en Oost-Indische kers. In de siertuin kies je bijvoorbeeld voor: duizendblad, vingerhoedskruid, geranium, herfstanemoon, vrouwenmantel, lavendel, monnikskop, akelei, kattenkruid, pioenrozen, maagdenpalm, varens en siergras. Maar let op, deze planten zijn niet op magische wijze beschermd tegen slakken. Als er geen ander voedsel voor ze is, kunnen ze ook nog wel eens deze planten aanvallen en verorberen.
Maak je tuin aantrekkelijk voor de natuurlijke vijanden van de slak. Zorg goed voor de vogels, zet een egelhuisje neer, adopteer een loopeend of leg een vijvertje aan om kikkers aan te trekken. Oftewel: nodig de natuur uit jou een handje te helpen met het beperken van de slakken populatie.
De laatste tip: als je weet dat je in het voorjaar veel last hebt van naaktslakken, pas dan in de maand oktober nogmaals een dosis Aaltjes tegen slakken toe. De naaktslakken die normaal overwinteren en in het vroege voorjaar eitjes leggen, worden op deze manier bestreden. Hierdoor zal je in het voorjaar veel minder slakken hebben.
