foto van de zelfvoorzienende tuin, een boek van Huw Richards en Sam Cooper. Omringd met zakjes zaden op een groene tafel — Het boek ‘De zelfvoorzienende tuin’

Een boek met de ondertitel: ‘365 dagen eten uit eigen moestuin’ zet meteen de toon. Huw Richards deelt in dit moestuin boek zijn methode om op een relatief klein oppervlakte (125m2) heel veel voedsel te produceren. Dat klinkt mij meteen als muziek in de oren en als ik mocht kiezen zou ik dit direct in de praktijk willen uitvoeren. Maar eerst duik ik voor deze boekrecensie in ‘De zelfvoorzienende tuin’ om te kijken hoe realistisch de belofte is die dit boek maakt.

Dit artikel bevat affiliate links via bol en is niet gesponsord; je leest hieronder mijn persoonlijke mening over dit boek.

Mama Botanica en moestuinieren?

Ik hoor je denken: ‘Maar Mama Botanica, jij bent toch van de kamerplanten en niet van het moestuinieren?’ Ja, dat klopt! Maar ik ben ook al jaren bezig met tuinieren en moestuinieren in kleine vorm. Verder geef ik les als schooltuinjuf en heb ik ontelbaar veel moestuinboeken gelezen. Ik las al moestuinboeken van cover tot cover toen ik nog bij mijn vader thuis woonde en geen eigen tuin had. Afgezien daarvan zie ik mezelf nog steeds als een beginnende moestuinierder en met die blik kijk ik nu ook naar dit boek.

De droom van veel voedsel verbouwen in je eigen moestuin

Laten we wel wezen, die droom is bij mij groots aanwezig. In mijn eigen achtertuin in het er te donker voor, maar ooit, ooit, wil ik een echte grote moestuin aan huis. Huw Richards weet precies die droom aan te spreken met dit boek. Met weinig ruimte (125m2) en weinig tijd (4 uur per week) zou je 10 maanden van het jaar gemiddeld 1 kg eten per dag uit de tuin kunnen oogsten. Daarnaast staan er recepten van Sam Cooper in het boek, waarmee je de oogst goed kunt bewaren voor die andere twee maanden. Daar schrijf ik me graag voor in. Enthousiast begin ik dan ook te lezen, hoe pak je dit aan?

Van theorie naar de parktijk: de nadelen

Eerst gelijk maar even de nadelen, om daarna naar de voordelen te gaan. Huw geeft in het begin van het boek een aantal beloftes die naar mijn idee niet helemaal waar gemaakt worden. Zoals een belofte dat de kosten niet hoog zullen zijn tot een belofte tot het benoemen van de variëteiten van de planten die hij gebruikt. Die laatste zie ik echt nergens in het boek terugkomen, waardoor je als beginnende moestuinierder alsnog moet gaan gissen wat een goede variëteit is voor een dergelijk project. Daarnaast lijkt de start van deze zelfvoorzienende tuin toch een behoorlijk kostenpost (in tijd en geld) te zijn. Van hout voor moestuinbakken tot een polytunnel en heel erg veel tuinaarde en compost. Het eerste jaar ga je het met 4 uur per week dus sowieso niet redden, je moet echt behoorlijk veel tijd investeren in grondstoffen verzamelen en het hele project op te zetten en bouwen (van bijvoorbeeld tweedehands pallets om bakken van te maken tot voldoende materiaal voor op je composthoop). Ook stapt hij nogal makkelijk over het probleem ‘compost’ heen. In de tuin heeft hij een uitgebreid compostsysteem dat gedurende het jaar goed gevuld moet worden, niet alleen met groenafval uit de tuin, maar ook daarbuiten. Dat is natuurlijk prima. Maar hoe vul je dan je moestuinbakken het eerste jaar, als je nog geen compost hebt? Zoveel compost aankopen is geen goedkoop grapje, je moet dus eerst investeren voordat je zelfvoorzienend kunt zijn. Als je al een goede composthoop hebt, is dit natuurlijk minder relevant.

Hoera: een uitvoerbaar plan!

Dan het positieve: Huw schrijft met heel veel enthousiasme en daardoor krijg je het gevoel dat dit plan ook echt uit te voeren is (hij heeft het immers zelf ook gedaan). Per maand geeft hij aan wat je moet zaaien/verpotten/planten en natuurlijk oogsten als alles goed gaat. Hierdoor kun je niet heel gemakkelijk het proces van 1 groente overzichtelijk van zaaien tot oogsten zien, maar is het wel duidelijk wat je elke maand precies moet doen. Maak wel voor jezelf nog een overzicht wat je wanneer wilt doen, zodat je niks vergeet, anders raak je snel de draad kwijt.

Huw werkt van uit een variant op het no-dig principe, waarbij je de grond zo min mogelijk bewerkt en veel aandacht geeft aan bodemgezondheid, bijvoorbeeld door bodemverbeteraars te maken en dus veel met compost te werken. Aan teeltwisseling doet hij niet, omdat dit systeem zoveel achter elkaar kweekt dat het, volgens hem, niet nodig is. Ik denk zelf dat het misschien raadzaam is om het volgende jaar niet alles op precies dezelfde plek te zetten en het plan dus een beetje aan te passen. Maar dat mag de pret niet drukken.

foto van het boek de zelfvoorzienende tuin, een boek van Huw Richards en Sam Cooper. Omringd met zakjes zaden op een groene tafel — Geweldige overzichtsfoto van de tuin, waarmee elke maand begint

Huw heeft niet alleen aandacht voor opbrengst in kilo’s, maar ook in diversiteit, zodat het ook leuk blijft om uit eigen tuin te eten en je niet de hele winter uien zit te eten. En het leuke is dat het boek ook nog allerlei recepten van Sam Cooper bevat met tips om de oogst te verwerken, zowel voor directe consumptie als om het te bewaren, bijvoorbeeld door fermentatie of inmaken.

Boek de zelfvoorzienende tuin, kopen of niet?

In de basis word ik super enthousiast van dit boek: het zit vol waardevolle kennis en een praktisch stappenplan. Als je het echt wilt uitvoeren kost het nog wel wat tijd om alles in praktijk te brengen. De rooskleurige 4 uur per week belofte geloof ik niet in, maar ik denk wel dat dit plan een grote opbrengst kan leveren. Het is wel handig om zelf al basiskennis en praktijkervaring van het moestuinieren te hebben, en je hebt natuurlijk een goede plek voor een moestuin nodig van 125m2. Het plan is niet heel makkelijk aan te passen op een kleinere schaal, omdat zoveel elementen in elkaar grijpen en elkaar opvolgen.

Als je klein wilt beginnen is dit niet het boek voor jou en kan je beter een kijkje nemen in andere boeken zoals De makkelijke moestuin. Maar als je al goed aan de slag bent met moestuinieren en flink door wilt pakken, dan zal je erg gelukkig worden van het boek De zelfvoorzienende tuin. De fotografie en vormgeving zijn ook nog erg fijn om naar te kijken. Dus ik zeg: kopen!

Wil je meer leren over de lichtbehoefte van jouw kamerplanten?

Bekijk dan mijn boek Een huis vol planten. In dit boek leer ik je alles over de lichtinval in je huis. Je leert het licht in je huis te analyseren, om zo je kamerplanten en hun lichtbehoeftes beter te begrijpen. Je kamerplanten staan nooit meer op een te lichte of te donkere plek: voortaan weet je precies welke plant op welke plek in je huis gelukkig wordt!
Bekijk mijn boek Een huis vol planten op Bol.com